تعریف شیوه نامه، آیین نامه و تصویب نامه

تعریف شیوه نامه، آیین نامه و تصویب نامه

بخشنامه(شیوه نامه): بخشنامه و یا دستور العمل به دستوراتی گفته می شود که وزیران (رؤسای دستگاه ها) خطاب به همکاران قلمرو مأموریت خود، درمقام تفسیر و بیان شیوه اجرای قوانین و مقررات و یا به منظور حسن اجراء و تنظیم امور داخلی صادر می نمایند.  

بخشنامه که به آن متحدالمال می گویند یعنی تعلیم و تعلیمات کلی و یکنواخت به صورت مکتوب ، که از طرف مقام اداری به مرئوسین برای ارشاد به مدلول و طرز تطبیق قانون یا ایین نامه داده می شود و نباید مخالف قانون یا ایین نامه باشد و اگر مخالف صریح قانون نباشد از سوی مرئوس لازم الاتباع است .(دستورالعمل : توسط شوراها و کمیسیون ها وضع میشود ، تعیین ضوابط اجرایی برای واحدها است برای ارائه اطلاعات فنی و عملی) . 

آیین نامه :

آیین نامه ها سه نوع اند. اعتبار ایین نامه منوط است به اینکه اولا مغایر قانون عادی نباشد ثانیا تکالیف جدیدی برای مردم ایجاد نکند.
آیین نامه های اجرایی : مقرراتی هستند که به حکم صریح یا ضمنی قانونگذار برای تکمیل قانون وضع می شوند . به علت عدم استقلال ذاتی آنها به آنها ایین نامه های غیر مستقل نیز می گویند
آیین نامه جایگزین قانون یا ایین نامه های تفویضی: مقرراتی که با اذن صریح قانونگذار توسط مجریه تدوین میشوند اما ماهیتا با قانون فرقی ندارند.
آیین نامه مستقل : مقامات اجرایی به موجب اصل 138 میتوانند در حدود اختیاراتشان اقدام به وضع ایین نامه نمایند. این نوع ایین نامه ها مستقل از قانون برای انتظام روابط افراد به کار میروند بسیار متنوعند مانند ایین نامه های انتخاباتی ، شهرداری ، امور مالی ، استخدامی ..... مقامات واضع آن هیات وزیران ، وزیر ، استاندار ، فرماندار ... می باشند. و به صورت ذیل تقسیم بندی میشوند ایین نامه های مستقل سازمان دهنده خدمات عمومی ، ایین نامه های مستقل انتظامی ، ایین نامه های مستقل ضرورت (در شرایط اضطراری تصویب می شوند).
تصویب نامه : مقرراتی است که مراجع و مقامات دولتی در حدود صلاحیت در امور معین و مشخص وضع مینمایند در اموری غیر از امور مورد نظر قانونگذار . مجوز حقوقی دولت در وضع تصویب نامه ناشی از مسئولیت است .تصویب نامه محتوی امری معین و محدود است به صورت متن واحد تدوین میشود ولی ایین نامه مشتمل بر قواعد عام و کلی متعدد و مرتبط است.
مصوبه : تصمیمات شوراها ، هیاتها و کمیسیون ها است به مفهوم اخص کلمه . ابلاغیه یا ابلاغ وزارتی یعنی هدایت ادارات در اختیار و تکلیف وزیر است اگر به مورد خاص باشد دستور وزیر را ابلاغ وزارتی گویند و اگر به طور کلی باشد بخشنامه وزارتی گویند.