کارکردهای مدیریت

نظارت ، کنترل و ارزیابی(3)

دوشنبه, ۲۵ خرداد ۱۳۹۴، ۰۶:۰۶ ب.ظ

مقایسه و نتیجه گیری 

     دکتر سید محمد میر کمالی در مقایسه ی نظارت و کنترل چنین می نویسد : " معمولاً اصطلاحات نظارت و کنترل بر امور با هم مورد استفاده قرار می گیرند . عده ای از صاحب نظران نیز معتقد به جدایی مفهوم آن هستند . گاهی اوقات از کلمه نظارت معنی نظارت و کنترل و از مفهوم کنترل معنی نظارت و کنترل ادراک می شود . به هر حال ، اگر چه هر یک از اصطلاحات نظارت و کنترل دارای معانی متفاوتی هستند ، اما در عین حال کاملاً بهم مربوط و وابسته هستند . اما از نظر ما،نظارت و کنترل یعنی ، بازدید و مراقبت از طرز پیشرفت اجرای عملیات با مقایسه با وضع مطلوب و تغییر و تصحیح عملیات به منظور جلوگیری از انحرافات از تحقق اهداف سازمان آموزشی است .  

           تعریف فوق ، از دو قسمت تشکیل شده است ، قسمت اول آن مربوط به کسب اطلاعات از طریق مشاهده و بررسی وضع موجود و تعیین پیشرفت کارها با مقایسه با وضع مطلوب است که نظارت نامیده می شود . قسمت دوم تعریف به معنی بازگردانیدن سیستم آموزشی به شکل درست و مطلوب آن از طریق کارهای تصحیح کننده است که یک جریان عملیاتی و اجرایی می باشد . پس به طور کلی ، نظارت یک امر مشاهده ای و پژوهشی است که در نهایت به کسب اطلاعات از وضع موجود و مقایسه آن ها با شکل مطلوب منجر      می شود . چنان چه در مقایسه با وضع مطلوب ، انحراف یا مشکلی مشاهده شود ، با اعمال کنترل ، مدرسه به وضع درست و مورد نظر بر می گردد . چه بسا به علت عدم مشاهده انحراف ، نیاز به کنترل و تصحیح عملیات نباشد . بنابراین ، نظارت مقدم بر کنترل و به عبارتی مهم تر از آن می باشد ، به همین دلیل با نظارت های درست و مستمر ، شاید به اعمال کنترل نیازمند نباشیم . " ( 35 )

  لذا در اینجا به صورت مختصر به مقایسه سه مفهوم نظارت ، کنترل و ارزیابی می پردازیم : 

جدول مقایسه ی برخی ویژگی های نظارت ، کنترل و ارزیابی بر اساس مطالعات و تجربیات شخصی نگارنده 

نظارت کنترل ارزیابی 

1 – نظارت مقدم بر کنترل و ارزیابی است . 

2 – نظارت می تواند ما را تحدودی از کنترل بی نیاز کند . 

3 – نظارت در همه مراحل تصویب سیاست ها ، تعیین اهداف ، تهیه برنامه ها ، اجرای برنامه ها ، کنترل و ارزیابی نتایج برنامه ، تجدید نظر و اصلاح برنامه ها اعمال می گردد. 

4 – نظارت جنبه پیشگیرانه دارد و نقش و هدایت برنامه و فعالیت ها در جهت تحقق اهداف ایفا می کند . 

5 -  در نظارت راهنمایی ، مراقبت و پیشگیری از طریق دادن آموزش ، اطلاعات ، تذکر و یادآوری اعمال و سعی می شود تا سرحد ممکن سلامت انجام کار و فعالیت ها و حصول نتیجه مطلوب تضمین کند . 

6 – در نظارت معمولاً داوری و قضاوت انجام نمی شود . 

7 – نظارت لطیف تر از کنترل و ارزیابی است و جنبه روابط انسانی بیشتر در آن رعایت  می شود . 

8 – در نظارت تقریبا توبیخ و مجازات مشاهده نمی شود . 

9 – در نظارت کارکنان کمتر فکر می کنند که شخص ناظر به دنبال مچ گیری و یا اعمال اغراض شخصی ( نا عادلانه ) است . و بیش تر آن را نوعی راهنمایی و کمک     می دانند . 

10 – در نظارت برنده و بازنده کمتر مطرح می شود . 

11– نظارت دوره زمانی محدود و مشخص در طول مدت اجرای برنامه ندارد . و معمولا به صورت مستمر انجام می گیرد .

12 – نتیجه نظارت،  مدیریت عملکرد است .  

13 – در نظارت پاداش دادن مطرح نیست . 

*******************

1 – کنترل مقدم بر ارزیابی است . 

2 – کنترل می تواند ما را تا حدودی از ارزیابی بی نیاز کند . 

3 – کنترل پس از پایان انجام هر بخشی از یک فعالیت یا از برنامه کنترل اعمال می گردد . 

4 – کنترل جنبه اصلاحی دارد یعنی از طریق مقایسه نتایج حاصل از انجام بخشی از یک فعالیت یا برنامه با وضعیت مطلوب اقدام به رفع انحراف ( احتمالی ) و اصلاح می کند . 

5 – در کنترل سعی بر پیدا کردن نقاط ضعف و قوت از طریق مقایسه بخشی از کار انجام شده یا برنامه اجرا شده با وضعیت مطلوب و تلاش برای رفع نقص و کمبود ها می باشد . 

6 – در کنترل پیرامون بخشی از کار یا برنامه اجرا شده قضاوت و داوری به عمل می آید . 

7 – کنترل معنای ضمنی نامطلوب و آزادی عمل فردی را تهدید می کند . 

8 – در کنترل احتمال توبیخ و مجازات وجود دارد . 

9 – در کنترل چون تا حدودی قضاوت و داوری به عمل می آید بیشتر کارمندان عمل کنترل کننده را نوعی مچ گیری و معمولا قضاوت و داوری او را تا حدودی مغرضانه و ناعادلانه تلقی می کنند . 

6 – در کنترل پیرامون بخشی از کار یا برنامه اجرا شده قضاوت و داوری به عمل می آید .   

7 – کنترل معنای ضمنی نامطلوب و آزادی عمل فردی را تهدید می کند . 

8 – در کنترل احتمال توبیخ و مجازات وجود دارد . 

9 – در کنترل چون تا حدودی قضاوت و داوری به عمل می آید بیشتر کارمندان عمل کنترل کننده را نوعی مچ گیری و معمولا قضاوت و داوری او را تا حدودی مغرضانه و ناعادلانه تلقی می کنند . 

10 – در کنترل معمولا برنده و بازنده مطرح و به دنبال خود تشویق و تنبیه دارد . 

11 – کنترل معمولا در دوره های زمانی محدود و مشخص در طول مدت اجرای برنامه انجام می گیرد .

12 – نتیجه کنترل ، ارزیابی عملکرد است . 

13 – در کنترل خیلی کم موضوع پاداش دادن مطرح می شود . 

********************************************************************************************************************************************************* 1 - ارزیابی پس از نظارت و کنترل انجام می گیرد . 

2 – ارزیابی مکمل کنترل است . 

3 – ارزیابی در پایان انجام یک فعالیت یا اجرای یک برنامه اعمال می گردد . 

4 -  در ارزیابی ، نتایج حاصل یا به طور کلی وضعیت موجود با وضعیت مطلوب مقایسه می شود و در قضاوت نهایی ممکن است یکی از واکنش های زیر به عمل آید : 

الف ) الزام به جبران انحراف مشاهده شده در نتایج حاصل از و ضعیت مطلوب . 

ب ) تغییر اهداف و کاهش سطح توقعات و معیارها به دلیل عدم توانایی سیستم جهت تحقق وضعیت مطلوب . 

ج ) بالا بردن سطح اهداف ، توقعات و 

معیارها به دلیل مشخص شدن ظرفیت ها و توانایی های بالاتر سازمان . 

د ) حذف یا تغییر کامل برنامه و فعالیت 

مورد نظر .  

5 – در ارزیابی نیز مانند کنترل اما در سطحی وسیع تر تلاش دارد از طریق مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب نقاط قوت و ضعف را پیدا و در خصوص برنامه یا فعالیت ها تصمیم گیری نماید .

6 – در ارزیابی در مورد کل کار و برنامه اجرا شده قضاوت و داوری می شود و حکم صادر می گردد . 

 7 – از آن جا که در ارزیابی ، قضاوت و داوری مشخصه ی بارزی است همانند کنترل و شاید بیشتر معنای ضمنی نا مطلوب و معمولا در افراد ایجاد نگرانی و حس ناخوشایندی را باعث می گردد . 

8 – در ارزیابی احتمال توبیخ و مجازات بیش تر از کنترل است . 

9 -  بیشتر کارکنان قضاوت و داوری به عمل آمده در ارزیابی را معمولا بیش از کنترل نوعی مچ گیری ، تحکم ، مغرضانه و غی منصفانه ادراک می کنند . 

10 – در ارزیابی بیش از کنترل موضوع برنده و بازنده مطرح و تشویق و تنبیه به عمل می آید . 

11 – ارزیابی معمولا در زمان پایان اجرا برنامه یا دوره های زمانی مشخص که در  آن ها بخش مستقلی از یک برنامه به اتمام می رسد اجرا می گردد . 

12 – نتیجه ارزیابی ، ارزیابی عملکرد است . 

13 – معمولا پاداش دادن با ارزیابی همراه است . 

منابع  : 

1 -  سید جوادین ، سید رضا . نظارت پیش نیاز کنترل رفتاری . از سلسله مقالات دریافتی در نخستین همایش علمی و  پژوهشی نظارت و  بازرسی در سال 76 .  سایت اداره کل بازرسی بوشهر . 

2 - جاسبی ، عبد الله . نظارت و کنترل در مدیریت اسلامی . 

3 -  نظارت،کنترل و ارزیابی رویدادهای ورزشی  ( سایت اینترنتی مقالات مدیریت ) . 

4 –  صفوی نیا ، پروین . نظارت‌ و کنترل‌ در مدیریت‌ آموزشی‌ . سایت اینترنتی سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان . 

5 –  طهماسبی ، رضا .  نظارت‌ و کنترل‌ در مدیریت‌ آموزشی‌ . سایت اینترنتی سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان . 

6 –  عباس زادگان ، سید محمد . مکاتب و مبانی مدیریت . چاپ دوم . تهران . شرکت سهامی انتشار . 1373 . 

7 –  سید عباس زاده ، میر محمد . کلیات مدیریت آموزشی . ارومیه . انتشارات دانشگاه ارومیه . 1374 . 

8 – الوانی ، سید مهدی . مدیریت عمومی . چاپ ششم . تهران . انتشارات نی . 1372 . 

9 – قرائی مقدم ، امان . مدیریت اموزشی . تهران . انتشارات ابجد . 1375 . 

10 - گروهی از اساتید و صاحب نظران . متون آموزشی برای تدریس در دوره های آموزشی مدیریت  پایه سطح ( 2 ) . انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی . 

11 - زارعی متین ، حسن . مدیریت منابع انسانی . 

12 - مانتانا ، پاتریک . فرهنگ فراگیری دانش مدیریت . ترجمه سهراب خلیلی شورینی . 

13 - رضائیان ، علی . اصول مدیریت . تهران . انتشارات سمت . 1376 . 

14- گروهی از اساتید و صاحب نظران . مجموعه مطالب آموزشی دوره توجیهی مدیران پایه ( روسای ادارات وهمترازان ) نظام جدید آموزش مدیران کشور . تهران . انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی . 1379. 

15- معصومی ، سید حسین . نظارت و کنترل از دیدگاه اسلام . انتشارات سروش هدایت . 1378 .

16- خاکی ، غلامرضا . آشنایی با مدیریت بهره وری ( تجزیه و تحلیل آن در سازمان ) . چاپ دوم . تهران . کانون فرهنگی انتشاراتی سایه نما . 1377 .

17- آیین نامه نظارت در سازمان بهزیستی استان یزد . 

18-  غلامزاده . سمینارارزیابی ( مدیریت ) عملکرد ( گرفته شده از اینترنت ).

19-  صافی ، احمد . سازمان و مدیریت در آموزش و پرورش . تهران . انتشارات ارسباران . 1380 .

20 –  عباسپور ، عباس . نظارت و راهنمایی آموزشی به عنوان رفتار سازمانی . فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش . شماره مسلسل 14 . 

21 –  معین ، محمد . فرهنگ فارسی . تهران . انتشارات راه رشد . 1382 . 

22 – بولا ، هـ . س . ارزیابی آموزشی و کاربرد آن در سواد آموزی تابعی . ترجمه : عباس بازرگان . تهران . مرکز نشر دانشگاهی . 1362 . 

23 – آریانپور کاشانی ، عباس . آریانپور کاشانی ، منوچهر . فرهنگ فشرده انگلیسی به فارسی ( یک جلدی ) . چاپ دوازدهم . تهران . موسسه انتشارات امیر کبیر . 1367 . 

24 – افشاری ، حسن . نظارت و راهنمایی تعلیماتی . اداره کل آموزش های ضمن خدمت . واحد برنامه ریزی آموزش ابتدایی . 

25 -  جلیل خانی ، بهرام .         www. Talebi.com  . 

26 - دفتر بهبود مدیریت و ارزیابی عملکرد معاونت امور مدیریت و منابع انسانی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور . ارزیابی عملکرد . 1382 . 

27- گروهی از اساتید و صاحب نظران . متون آموزشی برای تدریس در دوره های آموزشی مدیریت  پایه سطح ( 2 ) . انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی . 

28- پسران قادر ، مجید . دریچه ای به مدیریت منابع انسانی طبقه بندی و روش های اصلی ارزشیابی مشاغل . تهران . انتشارات رودکی . 1373 .

29 – خلود ، حسین . ارزشیابی برنامه های آموزشی . مدیریت امروز . دوره ششم . شماره اول و دوم . 

30 – صفوی ، امان الله . نظرات معاصر در باره ارزشیابی از برنامه . فصلنامه تعلیم و تربیت . سال اول . شماره 2 و 3 .                                                            

31 – کیامنش ، علیرضا . آشنایی با الگوی ارزشیابی  CIPP   . فصلنامه تعلیم و تربیت . سال چهارم . شماره 1 و 2 . 

32- جمعی از اساتید مدیریت . نگرش سیستمی ( مجموعه چهارم ) . تهران . مرکز آموزش مدیریت دولتی . 

33 - مانتانا ، پاتریک . فرهنگ فراگیری دانش مدیریت . ترجمه سهراب خلیلی شورینی . 

34 - فیضی ، طاهره . مبانی سازمان و مدیریت ( رشته حسابداری ) . چاپ دوم . تهران . انتشارات دانشگاه پیام نور . 1375 .   

35 – میر کمالی ، سید محمد . رهبری و مدیریت آموزشی . چاپ پنجم ( ویرایش دوم ) . تهران . نشر یسطرون . 1378 .  

36 – بهارستان ، جلیل . مطالعه تطبیقی ارزشیابی در مدیریت اسلامی و مدیریت متداول . مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ( ویژه نامه علوم تربیتی ) . دوره هیجدهم ، شماره دوم ، پاییز 1380 ( پیاپی 36 ) 


موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۴/۰۳/۲۵
حسین حیدری تبار(استرون)

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی