مقایسه ی نظارت، کنترل، ارزیابی و بازرسی(6)
جدول مقایسه ی برخی ویژگی های نظارت ، کنترل و ارزیابی بر اساس مطالعات و تجربیات شخصی نگارنده
نظارت
1 – نظارت مقدم بر کنترل و ارزیابی است .
2 – نظارت می تواند ما را تحدودی از کنترل بی نیاز کند .
3 – نظارت در همه مراحل تصویب سیاست ها ، تعیین اهداف ، تهیه برنامه ها ، اجرای برنامه ها ، کنترل و ارزیابی نتایج برنامه ، تجدید نظر و اصلاح برنامه ها اعمال می گردد.
4 – نظارت جنبه پیشگیرانه دارد و نقش و هدایت برنامه و فعالیت ها در جهت تحقق اهداف ایفا می کند .
5 - در نظارت راهنمایی ، مراقبت و پیشگیری از طریق دادن آموزش ، اطلاعات ، تذکر و یادآوری اعمال و سعی می شود تا سرحد ممکن سلامت انجام کار و فعالیت ها و حصول نتیجه مطلوب تضمین کند .
6 – در نظارت معمولاً داوری و قضاوت انجام نمی شود .
7 – نظارت لطیف تر از کنترل و ارزیابی است و جنبه روابط انسانی بیشتر در آن رعایت می شود .
8 – در نظارت تقریبا توبیخ و مجازات مشاهده نمی شود .
9 – در نظارت کارکنان کمتر فکر می کنند که شخص ناظر به دنبال مچ گیری و یا اعمال اغراض شخصی ( نا عادلانه ) است . و بیش تر آن را نوعی راهنمایی و کمک می دانند .
10 – در نظارت برنده و بازنده کمتر مطرح می شود .
11– نظارت دوره زمانی محدود و مشخص در طول مدت اجرای برنامه ندارد . و معمولا به صورت مستمر انجام می گیرد .
12 – نتیجه نظارت، مدیریت عملکرد است .
13 – در نظارت پاداش دادن مطرح نیست .
کنترل
1 – کنترل مقدم بر ارزیابی است .
2 – کنترل می تواند ما را تا حدودی از ارزیابی بی نیاز کند .
3 – کنترل پس از پایان انجام هر بخشی از یک فعالیت یا از برنامه کنترل اعمال می گردد .
4 – کنترل جنبه اصلاحی دارد یعنی از طریق مقایسه نتایج حاصل از انجام بخشی از یک فعالیت یا برنامه با وضعیت مطلوب اقدام به رفع انحراف ( احتمالی ) و اصلاح می کند .
5 – در کنترل سعی بر پیدا کردن نقاط ضعف و قوت از طریق مقایسه بخشی از کار انجام شده یا برنامه اجرا شده با وضعیت مطلوب و تلاش برای رفع نقص و کمبود ها می باشد .
6 – در کنترل پیرامون بخشی از کار یا برنامه اجرا شده قضاوت و داوری به عمل می آید .
7 – کنترل معنای ضمنی نامطلوب و آزادی عمل فردی را تهدید می کند .
8 – در کنترل احتمال توبیخ و مجازات وجود دارد .
9 – در کنترل چون تا حدودی قضاوت و داوری به عمل می آید بیشتر کارمندان عمل کنترل کننده را نوعی مچ گیری و معمولا قضاوت و داوری او را تا حدودی مغرضانه و ناعادلانه تلقی می کنند .
6 – در کنترل پیرامون بخشی از کار یا برنامه اجرا شده قضاوت و داوری به عمل می آید
7 – کنترل معنای ضمنی نامطلوب و آزادی عمل فردی را تهدید می کند .
8 – در کنترل احتمال توبیخ و مجازات وجود دارد .
9 – در کنترل چون تا حدودی قضاوت و داوری به عمل می آید بیشتر کارمندان عمل کنترل کننده را نوعی مچ گیری و معمولا قضاوت و داوری او را تا حدودی مغرضانه و ناعادلانه تلقی می کنند .
10 – در کنترل معمولا برنده و بازنده مطرح و به دنبال خود تشویق و تنبیه دارد .
11 – کنترل معمولا در دوره های زمانی محدود و مشخص در طول مدت اجرای برنامه انجام می گیرد.
12 – نتیجه کنترل ، ارزیابی عملکرد است .
13 – در کنترل خیلی کم موضوع پاداش دادن مطرح می شود .
ارزیابی
1 – ارزیابی پس از نظارت و کنترل انجام می گیرد .
2 – ارزیابی مکمل کنترل است .
3 – ارزیابی در پایان انجام یک فعالیت یا اجرای یک برنامه اعمال می گردد .
4 - در ارزیابی ، نتایج حاصل یا به طور کلی وضعیت موجود با وضعیت مطلوب مقایسه می شود و در قضاوت نهایی ممکن است یکی از واکنش های زیر به عمل آید :
الف ) الزام به جبران انحراف مشاهده شده در نتایج حاصل از و ضعیت مطلوب .
ب ) تغییر اهداف و کاهش سطح توقعات و معیارها به دلیل عدم توانایی سیستم جهت تحقق وضعیت مطلوب .
ج ) بالا بردن سطح اهداف ، توقعات و معیارها به دلیل مشخص شدن ظرفیت ها و توانایی های بالاتر سازمان .
د ) حذف یا تغییر کامل برنامه و فعالیت مورد نظر .
5 – در ارزیابی نیز مانند کنترل اما در سطحی وسیع تر تلاش دارد از طریق مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب نقاط قوت و ضعف را پیدا و در خصوص برنامه یا فعالیت ها تصمیم گیری نماید .
6 – در ارزیابی در مورد کل کار و برنامه اجرا شده قضاوت و داوری می شود و حکم صادر می گردد .
7 – از آن جا که در ارزیابی ، قضاوت و داوری مشخصه ی بارزی است همانند کنترل و شاید بیشتر معنای ضمنی نا مطلوب و معمولا در افراد ایجاد نگرانی و حس ناخوشایندی را باعث می گردد .
8 – در ارزیابی احتمال توبیخ و مجازات بیش تر از کنترل است .
9 - بیشتر کارکنان قضاوت و داوری به عمل آمده در ارزیابی را معمولا بیش از کنترل نوعی مچ گیری ، تحکم ، مغرضانه و غی منصفانه ادراک می کنند .
10 – در ارزیابی بیش از کنترل موضوع برنده و بازنده مطرح و تشویق و تنبیه به عمل می آید
11 – ارزیابی معمولا در زمان پایان اجرا برنامه یا دوره های زمانی مشخص که در آن ها بخش مستقلی از یک برنامه به اتمام می رسد اجرا می گردد .
12 – نتیجه ارزیابی ، ارزیابی عملکرد است .
13 – معمولا پاداش دادن با ارزیابی همراه است .
بازرسی
1 – بازرسی پس از نظارت و پیش از ارزیابی نهایی اعمال می شود.
2 – بازرسی مکمل نظارت است.
3 – بازرسی پس از تصویب سیاست ها، تعیین اهداف، تهیه برنامه ها و نقشه های کار وارد عمل می شود و تا پایان کار امکان انجام دادن آن هست.
4 – بازرسی در پی یافتن نقص کار است نه یافتن راه حل.
5 – بازرسی با بررسی محصول، فرایند، خدمت، یا تاسیسات یا طراحی آنها و تعیین انطباق آنها با الزامات عمومی بر مبنای قضاوت حرفه ای اظهارنظر تخصصی) نتیجه کار را گزارش می کند .
6 – در بازرسی داوری انجام می شود و به مرجع مافوق خویش گزارش می کند.
7 – بازرسی چهره ای سخت و پی جویی عیوب از خود می نمایاند.
8 - در بازرسی چون یافتن عیوب هدف است احتمال برخورد و توبیخ هست.
9 – در بازرسی؛ کارکنان بازرس را مچ گیر تلقی می کنند و شاید او را به غرض ورزی کنند.
